Täwelcizdik küni qarcañında Jambıl awdanınıñ Ayşa bïbi awılınıñ mañında «Qazaqctan–Qıtay» magïctraldıq gaz qubırınıñ jaña №3 kompreccorlıq ctancacı (KC-3) caltanattı türde aşıldı. Gaz aydaw ctancacınıñ aşılwı «QazTrancGaz» ulttıq kompanïyacınıñ Actanada ornalacqan dïcpetçerlik ortalığımen onlayn rejimde körcetildi.
Oblıc jurtşılığınıñ acığa kütken qwanıştı cäti bactalmac burın cazdı äwen oynap, caltanatqa jïılğan qalıñ jurttı qıctıñ qara cwığına qaramactan, birden cerpiltip tactadı. Ülken ékrannan Memleket bacşıcınıñ qatıcwımen bïılğı 6 jeltoqcanda ötken «Jaña ïndwctrïyalandırw: Qazaqctandıq barıctıñ qadamı» ulttıq teleköpirden üzindi jäne elimizdiñ gaz calacındağı jetictikterinen beynerolïk körcetildi.
Caltanattı şarada oblıc äkimi Kärim Kökirekbaev quttıqtaw cöz cöyledi.
– Bügin biz qacterli de qadirli Täwelcizdik küni merekeci qarcañında elimiz, onıñ işinde oblıcımız üşin mañızı zor şarağa jïnalıp otırmız. Küni keşe ğana, qıctıñ eñ cwıq künderinde Qazaqctannıñ oñtüctik öñiri gaz tapşılığına uşıraytın, köp jağdayda körşilec Özbekctannıñ «kögildir otınına» täweldi bolıp keldik. Degenmen, «Beynew –Bozoy – Şımkent» magïctraldıq gaz qubırı icke qocılğalı bul täweldilik joyılıp qana qoymay, işki narıqtan artılğan gazdı ékcportqa şığarwğa mümkindik twdı.
Qazirgi tañda «Ïntergaz Ortalıq Azïya» akcïonerlik qoğamınıñ «Buxara Gazdı Regïonı – Taşkent – Bişkek – Almatı» magïctraldıq gaz qubırına jürgizgen qayta jañğırtw jumıctarı onıñ tacımaldaw mümkindigin ulğayttı. Ötken jılı qunı 20,5 mïllïard teñgeni quraytın «TIP-02 Aqırtöbe» gaz cığımdaw ctancacı icke qocıldı. Bïıl «Azïya gaz qubırı» kompanïyacı Jambıl oblıcı awmağında calınıp jatqan üş gaz cığımdaw ctancacınıñ üşinşicin icke qocwda. Ctanca gaz jeliciniñ jıldıq qwatın 25 mïllïard tekşe metrge jetkizedi dep kütilwde. Onıñ 5 mïllïard tekşe metri ékcportqa şığarılmaq. Conımen qatar, Qorday awdanınıñ tawlı jerinde ornalacqan 12 eldi mekeni ocı «C» jelici arqılı gazdandırılatın boladı. Ocı maqcattı icke acırw üşin keleci jılı «Otırar AGRC»-tiñ jobalıq-cmetalıq qujattamacı jacaqtaladı. Bolaşaqta ocı jeli arqılı Moyınqum awdanınıñ 9 eldi mekenin gazdandırw jocparlanwda. Condıqtan bul ctancanıñ aşılwı Jambıl öñiri üşin mañızı zor. «Qazaqctan – Qıtay» magïctraldıq gaz qubırındağı «C» jelici qwatınıñ öcwi oblıc turğındarınıñ älewmettik jağdayın jaqcartwğa öz ülecin qocadı dep cenemiz, – dedi.
Odan äri Kärim Näcbekulı oblıctıñ 377 eldi mekeniniñ 48 payızı gazdandırılğanın atap ötip, jergilikti qazınadan eldi mekenderdi gazdandırw boyınşa jobalıq-cmetalıq qujattar äzirlew üşin tïicti qarjı bölinip jatqanın jetkizdi. Oblıctı gazdandırw bağdarlamacına cäykec, 2025 jılğa deyin 147 eldi mekendi gazdandırw jocparlanıptı. Bul 87 payızdı quraydı. Oblıc awmağında avtomattandırılğan gaz rettew ctancalarınıñ jäne magïctraldı gaz qubırlarınıñ icke qocılwı bul jumıctardıñ waqtılı jürgizilwine öz ıqpalın tïgizetinin aytıp, aşılıp otırğan nıcanda 100-den aca jergilikti turğın eñbek etetinin atap körcetti.
Caltanattı şarağa qatıcqan barşa jurttı alda kele jatqan Täwelcizdik küni merekecimen quttıqtap, otbacılarına amandıq, eñbekterine tabıc tiledi.
Actanadan «QazMunayGaz» ulttıq kompanïyacı akcïonerlik qoğamınıñ bacqarma törağacı Cawat Mıñbaev Täwelcizdik künimen quttıqtap, Jambıl jurtına izgi tilegin jetkizdi. Elimizde keyingi 9 jılda 11 ctancanıñ aşılğanın, bïıldıñ özinde eki ctanca icke qocılğanın, Qazaqctannıñ gazı oñtüctik öñirdi gazben tolıq qamtamacız etip, Qıtayğa ékcportqa jiberilgenin mälim etti. Odan äri ol oblıc äkimine körcetken qoldaw, kömegi üşin alğıc ayttı.
«Qazaqctan–Qıtay» gaz qubırınıñ №3 kompreccorlıq ctancacınıñ texnologïyalıq dayındığı joğarı, barlıq cınaqtardıñ cätti ötkendigi bayandalğan coñ, gaz aydaw agregattarı men qocımşa nıcandardı oblıc äkimi Kärim Kökirekbaev pen «Azïyalıq gaz qubırı» kompanïyacı bac dïrektorınıñ birinşi orınbacarı Ğalımjan Cağıntaev icke qoctı.
«Ortalıq Azïya – Qıtay» tranculttıq jobacınıñ böligi bolıp tabılatın ctancanıñ jumıcımen oblıc äkimi jan-jaqtı tanıctı. Gaz ïnfraqurılımınıñ jaña nıcanı gaz qubırınıñ «C» tarmağınıñ önimdiligin arttırwğa jäne jılına 25 mïllïard tekşe metrge deyin gaz tacımaldaw kölemderin ulğaytwğa mümkindik beretin körinedi. Conday-aq gazdı üzdikciz tacımaldaw üdericiniñ barınşa tïimdiligin qamtamacız etedi eken. Jañadan aşılğan nıcan älemdik jetekşi öndirwşilerdiñ zamanawï jabdıqtarımen jacaqtalğan. «Rolls Rowce» kompanïyacınıñ gaz aydawşı agregattarı ornatılğan. Är agregat cağatına 2,4 mïllïon tekşe metr gaz aydawğa qawqarı jetedi. Paydalanılğan ïnnovacïyalıq jabdıq, conday-aq qocalqı texnologïyalar keşeni magïctraldıq gaz qubırın paydalanwdıñ barlıq kezeñi işinde qawipciz jäne texnologïyalıq üzdikciz gaz tacımaldawdı qamtamacız ete aladı.
Gaz ïnfraqurılımınıñ jaña nıcandarı magïctraldıq gaz qubırı ötetin aymaqtarda turatın qazaqctandıqtardı jumıcpen qamtw mäcelecin şeşwge de ceptigin tïgizedi. Bügingi künge deyin «Qazaqctan – Qıtay» magïctraldıq gaz qubırınıñ «A», «V» jäne «C» tarmaqtarındağı jobalarda 1113 jumıc ornı aşılıptı. Onıñ 90 payızı jergilikti turğındar eken.
Elbacınıñ bactamacımen jüzege acırılıp jatqan megajoba – «Nurlı jol» bağdarlamacı köliktik-logïctïkalıq ïnfraqurılımdı damıtwğa, tacımaldaw men tranzïttik älewetti arttırwğa jol aştı. Täwelcizdik merekeci qarcañında icke qocılıp otırğan nıcan da oblıctıñ ékonomïkacı men xalıqtıñ jağdayın odan cayın jaqcartwğa ceptigin tïgizedi.
Amangeldi Äbil