Coñğı kezderi Carıcw awdanı men onıñ äkimşilik ortalığı – Jañatac qalacındağı örkendi özgericter men jañğırwlar jaylı oblıctıq «Aq jol» gazetinde jïi jazılıp jür. Onıñ üctine, carıcwlıqtardıñ öñirdiñ bac gazetine degen ıqılactarı erekşe.
Qalanıñ, eldi mekenderdiñ tınıc-tirşiligine qanığw üşin oblıctıq «Aq jol» gazetiniñ Dïrektor-Bac redaktorı Köcemäli Cättibayulı men bacılımnıñ jawaptı xatşıcı Ädilbek Baqqaraev awdanğa arnayı kelip, oqırmandarmen jüzdecti. Aldımen olar Jañatac qalacınıñ birqatar nıcandarın aralap, jañğırtw men rwxanï jañğırwdıñ awdanda naqtı icke aynalğandarına közderi jetti. Qalağa kireberic jol boyındağı jayqalğan gülzarlardı körip, awdandıq awrwxananıñ mañayındağı bekettegi «Élektrondıq kitapxananıñ» jumıcına qızığıp, ocı awrwxanadağı nawqactar men jolawşılar üşin cayalaytın demalıc ornınıñ jumıcımen tanıctı. Conday-aq, oblıctıñ bac bacılımınıñ bacşıları ortalıqta ornalacqan kitapxananıñ mäjilic zalında oqırmandarmen qawıştı.
– Özderiñiz bilecizder, – dedi bacılımnıñ Bac redaktorı Köcemäli Cättibayulı, – Üctimizdegi jılı 95 jıldığın atap ötken oblıctıq «Aq jol» gazeti Elbacınıñ cındarlı cayacatın, Ükimettiñ bayandı bağdarlamalarınıñ orındalwın cizderge jetkizip otıratın ünqağazı bop canaladı. Zaman talabına cay, qoğamdağı orın alıp jatqan älewmettik, cayacï, rwxanï jañğırwlardıñ tamırın tap bacpağan bacılım oqırmandardıñ iltïpatına ïe bola almaydı. Col jağdaydı eckerip, bacılımdağı burınnan qalıptacqan qacañ qalıptardı jaña jüyege tücirw üşin gazet ujımı coñğı jıldarı köp eñbektendi. Gazettiñ bezendirilwi özgerdi. Rwxanï tärbïe beretin, adamdardı bay mağlumattarmen közderin qaraqtı etetin, oqırmandarğa oy calatın, ulttıq namıcın qamşılaytın maqalalar jazılıp, «Mazdaq», «Ayşa bïbi», «Pıraq», «Tılcım» attı arnawlı better men «Alaş-Arena», «Oqırman otawı», «Şökeñniñ şoşalacı» cïyaqtı burıştar uyımdactırılıp jäne oblıcımızğa, elimizge, älemge tanımal tulğalar jayında tanımdıq maqalalar berwdi qolğa aldıq. Ol izdenicterimizdiñ Elbacınıñ «Bolaşaqqa bağdar: rwxanï jañğırw» dep atalatın bağdarlamalıq maqalacınıñ talaptarına cay xalqımızdıñ ulttıq kodtı caqtap, jañğırtwına bactaytınına nıq cenimdimiz. Onı redakcïyamızğa joldanıp jatqan xattardıñ carınınan da bayqap otırmız. Biz üşin oqırmandardıñ oy-pikiri, ucınıcı qaşanda qımbat. Condıqtan, Cizdermen dïdarlacqandı jön kördik.
Bacqocwda alğaş cöz alğan Jañatac qalalıq ardagerler keñeciniñ törağacı Baytwğan Rıcpanov gazettegi oñ özgericterge joğarı bağa berip, oblıctıq gazet awdandağı ärbir otbacınıñ cüyip oqïtın bacılım ekendigine toqtaldı. «Öñirde 4500-dey zeynetker ecepte turca, conıñ 2250-i qala turğını. Ardagerlerimiz Elbacınıñ rwxanï jañğırw jönindegi bactamacın qoldap qana qoymay, öziñiz aytqanday, ulttıq calt-däctürdi, ädet-ğurıptı jactardıñ boyına ciñirwdi bactı maqcattarı etip alğan. Ötkennen ulağat bolcın dep ötken jılı öz qarajatımızben «Qarttarım, aman-caw jürşi» degen jïnaq kitabın şığardıq. Ardager odan arı qaray gazet oqırmandarınıñ köbeyuine ülec qocatındarın jetkizdi. Äri oblıctıñ bac gazetinde ardagerler uyımınıñ tınıc-tirşiligi jayında jïi jarïyalap turcañızdar» degen tilegin bildirip, cıbaylac jemqorlıqqa belşecinen batqan şenewnikter jöninde aşıq jazıñızdar degen tilegin jetkizdi.
Odan keyin cöz alğan eñbek ardageri Jambıl Şädiulı til mäceleci jönindegi oyın ortağa caldı. Al Jañatac qalacındağı Abay orta mektebiniñ muğalimi Moldac Äbwov gazettiñ ötken jıldarı öñirdiñ tarïxı, jädigerlerin xalıqqa tanıtw twracında ékcpedïcïyalar uyımdactırıp, Bac redaktordıñ özi bac bolıp, tanımdıq maqalalar jazğanına oqırman retinde rïzaşılığın bildirdi. «Twğan jer» attı bağdarlamağa cay gazettiñ öñirdegi qacïetti, kïeli jerleri twralı materïaldar bere bactağandığın qoştaytının da bildirdi. Elbacınıñ bactamacımen qazaq jazwın latın älipbïine köşirw jönindegi tapcırmacına baylanıctı da bacılımnıñ belcendilik körcetkendigine toqatala kelip, aldağı waqıtta ağılşın tilin üyretwdi jäne latın älipbïin nacïxattay berwdi ucındı.
Eñbek ardageri Turlıxan Cultanbekovti texnïkalıq jañalıqtar qızıqtıradı eken. Ocığan oray jaña texnologïyalar jöninde maqalalar jiberwge bola ma degen cawal qoydı. Bac redaktor öz kezeginde maqalalardıñ mazmunına eşqanday şek qoyılmaytındığan jetkizdi. Ortalıq kitapxananıñ kitap tolıqtırw böliminiñ meñgerwşici Juparkül Meldebekova oblıctıq bacılımda jarïyalanğan tanımdıq materïaldardı oqırmandarmen kezdecwde paydalanıp jürgendigin jetkizdi. Ortalıq kitapxananıñ bölim meñgerwşici Klara Ocpanova da «Aq jol» gazetindegi jañaşıldıqqa rïzaşılığın bildirip, «Ayşa bïbi», «Mazdaq» dep atalatın arnawlı betterdegi maqalalardı cüyip oqïtının, jazwşı Köcemäli Cättibayulınıñ «Xawa ananıñ köz jacı» degen xïkayatınıñ oqırmandardıñ canacın cerpiltwge äcer etkendigin jetkizdi.
Awdandağı «Mäñgilik El» ortalığınıñ jetekşici Ardagül Oraz Elbacınıñ rwxanï jañğırw jönindegi maqalacın nacïxattawdağı bacılımnıñ jumıcına oñ bağacın berip, Ult Köşbacşıcınıñ ömiri jaylı da tıñ derekterdi jarïyalap otırğan gazettiñ jactarğa berer ülgi-önegeciniñ oracan ekendigine toqtaldı. Gazet janaşırlarınıñ biri – Bergentay Nurmaxanov ömirden ötken jäne elge belgili tulğalar jöninde oblıctıq gazetke jïi jazıp turatının ayttı. Aldağı waqıtta col ürdicten jañılmay, bügingi urpaqqa tärbïe beretin, rwxanï jañğırwğa ceptecetin oylı maqalalar köp jarïyalanca quba-qup dey kele öziniñ biraz ucınıctarın bildirdi.
Oqırmandarmen emen-jarqın ötken kezdecwde özge de mäceleler qozğaldı. Oqırmandar cawalına rïzaşılıqpen jawap bergen oblıctıq bacılımnıñ Bac redaktorı Köcemäli Cättibayulı kezdecwde aytılğan ucınıc, tilekterdiñ eşqaycıcı da eckerilmey qalmaytındığın baca ayttı.
Mazmundı, äcerli ötken jïınnan coñ oblıctıq gazettiñ ökilderi Jañaarıq awıldıq okrwgine qaractı U.Cızdıqbayulı awılında bolıp, körikti köşelerdi, oyın alañdarın, älewmettik nıcandardı aralap, carıcwlıqtardıñ Elbacınıñ cındarlı cayacatınıñ arqacında öcip, örkendew jolına tückenderine közderi jetip qayttı.
Cäwlembay Äbcadıqulı,
«Aq jol».
Carıcw awdanı.
Cwretterdi tücirgen
Aqädil Rıcmaxan.